MATARAMDAKİ SU

Uzun zamandır kendimi sorgulama peşindeyim. Ve bu sorgulama süreci dile bir kelepçe vuruyor ki; tüm konuşmalar içe dönsün diye…

Yazmak fiiline gem vurululalı beri el kalem tutmaz, sözcükler kağıda akmaz oldu. Dolunca boşalmak isterdim; ama dolup dolup boşalmalar kendi devinimini içte devam ettirmeye başladı. Epeydir acıları ortaya döken, usul usul anlatan bir kitapla karşılaşamıyordum. Bu durum beni okuma ve yazmaya karşı biraz küstürmüştü.

Neyse ki bu durum çok uzun sürmedi, keşif yeniden  açılmıştı. Ben acılar toplamayı seviyordum. Başkasının acılarını, toplumların acılarını… Acılarla besleniyordum adeta. Müziğin hüzünlüsünü, kitabın karakterinin iç dünyasındaki buhranlarını, sıkıntılarını, dışı ile içi arasındaki ikilemlerine şahit olmayı seviyordum. Başkalarının hüzünlerine ortak olduğumda, kendimi olgunlaşmış hissediyor, o acılarla var oluyordum. Aşırı sevinç bana göre değildi.

Savaş mağduru çocukların gözlerine çöküp yerleşmiş  olan  hüzün,  kader vurgunu gençlerin sevdikleri tarafından terkedildiklerinde hissettikleri karamsarlık,  kavuşamamış aşıkların yaşadığı  hicran, fakirlerin  boğazlarında düğümlenen yoksunluk duygusu,  hastaların  pamuk ipliğine bağladığı umutları, kötürümlerin asla yanlarından ayıramadıkları eksiklik hissiyatları,  mahrumiyet bölgesindeki halkların ezilmişlikleri, çektikleri ızdırapları, sıkıntıları; inleyen bir keman sesinde, içli bir rebab tınısında, kalbin hüznünü perçinleyen bir ud   taksiminde bulmak müzik ve hayatın iç içe geçtiğinin en güzel örneğiydi.

Toplumun konuştuğu dile yansıyan hüzünler;  ‘Kaplumbağalar Da Uçar’ filmini alt yazılı  izlemenin verdiği hüznü dublajın verememesi, Sareri Hovin Mernem’i dinlerken aldığım tadı,  güftenin çevirisini okuduğumda bulamamam, halkların yaşamlarındaki izlerin; müziğe, sese, dile, kültüre yerleşmiş olmasındandır.

Bu hüzün; andan zevk almayı engelleyecek kadar melankolik değil; daha çok  zuhurdaki hüzün tarafını hissetmeye çalışarak,  yaşananı kalbe dokunan yönüyle  benimsemektir.

Kitaplarda da bu durum geçerlidir. Her daim içinde hüzün barındıran satırlar beni alır götürür.  Kitap okurken onun içinde kaybolup bu dünyayla iletişimimin kopmasını sevmişimdir her zaman. Bu kitabın ne kadar sürükleyici olduğunu,  çaba harcamadan kitabın içine girebildiğimi gösterir.

Hüzün; her daim içimizde var olan ama; onu yok saymak için olabildiğine çabalar harcadığımız hüzün, ne yapıp edip en zayıf noktadan dışarı sızarak  bizi kendine katıp karıştırır. Tüm uğraşlara rağmen;  dünyaya delicesine kaptırmışken; aniden hatırlatır kendini. Varoluşsal yalnızlığıdır bu kişinin. Asla kabullenmek istemediği. Ötelere özlemin şimdiye yansımasıdır. Ötelere kavuşamamanın verdiği  bu hüzün; gerçek sahibimizle bir olamamanın, O’ndan ayrı düşmenin ıstırabıdır.

Bulutların gidişini izlemeyi, denizlerin ufuklarını seyreylemeyi sevişim belki o sonsuzluğa doğru gitmeyi isteyişimdendir. İsmet Özel’in uzaklara ve atlara hayranlığı  sonsuza ulaşma arzusunun bir  tezahürü değil midir?  Bir de aşağıdaki  şiirde Özel’in ötelere gitme hazırlığına hayranım ben de…

Mataramda Tuzlu Su/ İsmet Özel

Mataramdaki suya tuz ekledim, azığım yok

Uzun yola çıkmaya hüküm giydim.

Bir hayatı, ısmarlama bir hayatı bırakıyorum

Görenler üstünde iyi duruyor derdi her bakışta 

Askerken kantinden satın aldığım cep aynası

Bazı geceler çıkarken

Uçarı bir gülümseyişle takındığım muşta

Gibi lükslerim de burda kalacak

Siparişi yargıcılar tarafından verilmiş

Bu hayattan ne koku, ne yankı, ne de boya

Taşımamı yasaklayan belgeyi imzaladım

Burada bitti artık işim, ocağım yok

Uzun yola çıkmaya hüküm giydim.

Olmayan Kitabın Önsözü

sana ve ona,

birbirinden bağımsız gibi görünen her zerreye...

Bir kitap daha ortada yokken yazıldı bu yazı. “Şair kimdir?”, “Şiir neye denir?” soruları bir dönem zihnimi meşgul etmişti ama artık kimin umurunda?

İnsanın his dünyasına ait olduğunu düşündüğüm bu kavramların, doğru ya da yanlıştan ziyade, gerçekte ne olduklarını, bundan önce öğrenemediğimiz gibi bundan sonra da öğrenemeyeceğimiz kanaatindeyim. Belki bir gün bir alem içinde yaşarken anlayacağız bunların ne olduğunu. Zira ben kainatın bir şiir olduğunu hissettiğim halde bugün bunu anlatabilecek donanıma sahip değilim. Hoş, anlatılabilir bir şey olduğunu da sadece zannediyorum zaten. İşte bu yüzden kainatı asla anlayamayacağımızdan şiiri de yaratanın yarattığı gibi anlamanın bir ütopya olduğunu düşünüyorum. Zaten bu konunun en dehşetengiz yanı da kainatın en büyük şairinin tek bir şiir bile söylemeden çekip gitmiş olduğu gerçeğidir. “Çünkü o kendi hevasından konuşmaz…” Şair anlatan olduğu kadar anlayandır da; hatta şair anlayandır, anlatamaması kelimelerin suçudur, insanların anlayışsızlığıdır, medeniyetin medeni olamayışıdır, kalıplara hapsolmuş algıların dağılmaktan korkmasıdır…  İçinde duyduğu hissi anlatabilecek kelimenin icat edilememiş olması şairi suçlu kılar mı?

Şair, duyduğunuz zaman içinizde bir şeyleri kıran sözlere sahiptir. Bir dilcinin mekanik algısından çok, hisleriyle yepyeni bir kelime çıkarabilecek içgüdüye sahiptir. Tüm bu sahipliğinin farkında bile değildir. Amacı, içinde yaşadığı o his ülkesinde duyduğu huzuru herkese anlatmaktır, hiçbir zaman anlatamayacak olduğunu bildiği halde… Kaybetmeye girdiği bir savaşın adam gibi yapılmasından yana olan adamdır.

İyi şiirin ne söylediğine bakılmaz, neyi neden söylemediği düşünülür. Örttüğü manaların işaret ettiği hisler duyumsanamıyorsa, kişi kendini kimsenin bilmediği, görmediği bir alana hapsedemiyorsa şiirin şiirliğinden yoktur eser. İsmet Özel, bir yerde her şiir okuyucusunun ister istemez biraz şaire dönüştüğünden söz ederken sanırım bunu da anlatmıştır ister istemez. O yüzden korkulur şiirden; bir kitaba sığıştırılmaya çalışmaktan, bir mana kalıbında daraltıdan çıldıracak şekilde sıkılmasından ve kelimeye dökülmesi olanaksız bütün hisleri söylemediği halde tam otomatik bir silah gibi zihninize boşaltmasından…  

Her şair cennetin bir remzidir ve her dil cennetin bir şairidir. Çünkü cennetle ilgili bilinen en gerçek hakikat, onun sonsuzluğudur…